Trong thời đại 5.0, công nghệ ngày càng phát triển. Hầu hết mọi người đều sỡ hữu những chiếc smartphone. Với rất nhiều tiện ích mà nó mang lại, hiện nay số lượng người sử dụng thiết bị di động luôn tăng trưởng. Vì vậy các ứng dụng di động cũng bùng nổ mạnh mẽ theo đó.
Để tạo ra các ứng dụng di động dĩ nhiên là đòi hỏi phải sử dụng các ngôn ngữ lập trình để viết ra các chương trình. Nhưng đâu là ngôn ngữ lập trình mobile app được sử dụng phổ biến nhất mà bạn nên tìm hiểu nếu muốn đi theo mảng này.
Lập trình Mobile App (phát triển ứng dụng di động) là quá trình thiết kế, xây dựng và triển khai các phần mềm được tối ưu hóa đặc biệt để chạy trên các thiết bị di động như điện thoại thông minh (smartphone) và máy tính bảng.
Khác với lập trình Web truyền thống, lập trình Mobile đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về phần cứng thiết bị (như cảm biến gia tốc, GPS, camera) và các ràng buộc về tài nguyên (dung lượng pin, kích thước màn hình, bộ nhớ). Một ứng dụng di động thành công không chỉ nằm ở mã nguồn (code) sạch mà còn phải mang lại trải nghiệm người dùng (UX) mượt mà và khả năng thích ứng cao với các hệ điều hành hàng đầu hiện nay.
>> Xem thêm:
Ngôn ngữ lập trình mobile app hệ điều hành Android
Android là một nền tảng phát triển phần mềm mã nguồn mở do Google điều hành. Mặc dù Google có các tùy chọn thiết bị di động riêng cho điện thoại và máy tính bảng của họ. Nhưng các nhà sản xuất khác như Samsung, Huawei, Microsoft, v.v. cũng sản xuất điện thoại và máy tính bảng chạy hệ điều hành Android.
Để tạo ứng dụng di động trên Android, bạn cần có bộ công cụ phát triển Android có trình gỡ lỗi, trình giả lập và SDK. Môi trường phát triển tích hợp (IDE) tốt nhất để phát triển ứng dụng Android là Android Studio. Một trong những điểm mạnh nhất của IDE này đó là nó có các công cụ phát triển ứng dụng di động trên đa nền tảng (để tạo ứng dụng Android và iOS cũng như ứng dụng di động cho các hệ điều hành khác gồm Windows, Mac và Linux). Dù được sử dụng cho nhiều nền tảng khác nhau nhưng Android Studio thường được lựa chọn chủ yếu để phát triển ứng dụng Android.
Java
Java là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được tạo ra từ năm 1995. Và kể từ khi Android chính thức ra mắt vào năm 2008, Java đã là xem là ngôn ngữ lập trình mặc định để phát triển các ứng dụng trên hệ điều hành Android.
Mặc dù Java có rất nhiều lỗi nhưng nó vẫn là ngôn ngữ phổ biến nhất để phát triển Android. Một trong những lý do là vì nó cho phép chạy trên một máy ảo.
Sau này có thêm một số ngôn ngữ lập trình trên Android ra đời. Trong đó hầu hết các ngôn ngữ Android khác được coi là một phiên bản của Java. Chúng được tạo ra và phát triển dựa trên cốt lõi của ngôn ngữ này.
Kotlin
Vào năm 2017, Google thông báo rằng họ sẽ bắt đầu hỗ trợ ngôn ngữ lập trình Kotlin. Đây là một ngôn ngữ thay thế cho Java truyền thống để phát triển Android. Nó có thể chạy trên máy ảo Java. Mặc dù chỉ mới được ra đời trong vài năm gần đây, nhưng hiện tại Kotlin cũng được sử dụng rất phổ biến.
Đặc biệt, 2 ngôn ngữ lập trình gồm Kotlin và Java có thể tương tác với nhau. Điều này nghĩa là chúng có thể sử dụng cùng một thông tin. Tất cả các thư viện Java của bạn có thể được truy cập bằng Kotlin. Nhìn chung, ngôn ngữ này được coi là một phiên bản của Java nhưng gọn gàng và sạch sẽ hơn.
Ngoài ra, để lập trình mobile app trên Android bạn cũng có thể sử dụng ngôn ngữ lập trình như C#, C++, Python, Lua.
Ngôn ngữ lập trình mobile app hệ điều hành iOS
Nền tảng iOS được tạo ra bởi Apple. Vì vậy nếu bạn phát triển một ứng dụng trên iOS thì đồng nghĩa nó sẽ hoạt động trên toàn bộ hệ sinh thái của Apple như iPhone và iPad.
Để tạo ứng dụng di động trên hệ điều hành iOS, bạn cần có tài khoản dành cho nhà phát triển Apple. Đồng thời bạn cũng sẽ cần cài đặt Xcode IDE trên máy tính Mac. Nếu bạn cài đặt trên máy tính hệ Windows thì có thể nó sẽ không thể tạo được cũng như tính năng gỡ lỗi không chính xác được.
Công cụ Xcode có các tính năng trình soạn thảo mã, trình mô phỏng, trình gỡ lỗi và SDK. Nó được trang bị hầu hết mọi thứ cần để lập trình ứng dụng cho tất cả các thiết bị của Apple.
Có hai ngôn ngữ lập trình mobile app dành riêng để phát triển iOS gồm Objective-C và Swift .
Objective-C
Objective-C là ngôn ngữ lập trình đầu tiên của Apple hỗ trợ các ứng dụng di động trên nền tảng iOS. Đây là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng sử dụng cú pháp từ ngôn ngữ lập trình C và các yếu tố hướng đối tượng của SmallTalk.
Tuy nhiên dường như ngôn ngữ này không thân thiện với các lập trình viên. Một trong những hạn chế của nó là cú pháp có vẻ khó hiểu và dấu ngoặc vuông có thể khó gỡ lỗi.
Ngôn ngữ lập trình ứng dụng di động Swift
Swift là một trong những ngôn ngữ lập trình của Apple. Nó được giới thiệu vào năm 2014. Ngay sau đó nó đã được sử dụng để phát triển trong Xcode.
Ngay sau khi ra đời, ngôn ngữ này đã nhanh chóng trở thành ngôn ngữ lập trình yêu thích của các nhà phát triển khi xây dựng các ứng dụng di động trên hệ điều hành iOS. Từ sau khi Swift xuất hiện, việc sử dụng ngôn ngữ Objective-C đã giảm kể. So với Objective-C và các ngôn ngữ lập trình khác, Swift dễ dàng hơn và nhỏ gọn hơn. Bất kỳ nhà phát triển Apple nào đã biết cách xây dựng các ứng dụng di động bằng Objective-C sẽ cảm thấy dễ dàng khi chuyển sang sử dụng Swift. Đó là lý do mà hiện nay hầu hết các ứng dụng di động trên iOS đều được lập trình bằng ngôn ngữ lập trình Swift.
Ngôn ngữ lập trình mobile app đa nền tảng
Đa nền tảng tức là một phần mềm hay chương trình máy tính có khả năng hoạt động trên nhiều nền tảng. Ví dụ như một app nào đó có thể hoạt động được trên cả hệ điều hành Android và iOS.
Để lập trình mobile app đa nền tảng, bạn sẽ cần học thêm một số công cụ đa nền tảng phổ biến. Đây là những framework mà qua đó một ứng dụng di động có thể chạy trên nhiều nền tảng như Android, iOS và Windows. Các nhà phát triển chỉ cần viết mã một lần và có thể chạy nó ở bất kỳ đâu cho bất kỳ nền tảng nào họ muốn.
Xamarin
Công cụ này được phát hành bởi Microsoft. Vì vậy để sử dụng được nó bạn cần bỏ ra một khoảng chi phí để có thể sử dụng được. Về mặt kỹ thuật, Xamarin không phải là một ngôn ngữ. Đó là một nền tảng phát triển mã nguồn mở cho các ứng dụng iOS, Android và Windows.
Đây là một nền tảng .NET sử dụng C # làm ngôn ngữ cốt lõi của nó.
React Native
React Native sử dụng JavaScript để giao tiếp với các chức năng được tạo sẵn có nguồn gốc từ khung của họ. Điều này cho phép bạn thao tác trên giao diện người dùng, thu thập dữ liệu và truy xuất dữ liệu để bạn có thể chia sẻ cho người dùng.
Nhìn chung, điều này có nghĩa là bạn đang phụ thuộc rất nhiều vào JavaScript để có thể thao tác.
Một số thương hiệu lâu đời đã sử dụng Framework này để phát triển ứng dụng dành cho thiết bị di động của họ; chúng bao gồm Walmart, Uber và Skype
Appcelerator
Giống như React Native, Appcelerator cũng sử dụng JavaScript để giao tiếp với các chức năng với một riêng. Appcelerator Titanium giúp bạn có thể tạo các ứng dụng gốc cho iOS, Android và Windows.
Việc lựa chọn ngôn ngữ lập trình đầu tiên giống như việc bạn chọn viên gạch nền móng cho sự nghiệp công nghệ của mình. Đối với các bạn học sinh, tiêu chí quan trọng nhất không phải là ngôn ngữ nào mạnh nhất, mà là ngôn ngữ nào có đường cong học tập (learning curve) mềm mại, cộng đồng hỗ trợ lớn và khả năng nhìn thấy kết quả nhanh chóng để duy trì động lực.
Swift: Lựa chọn hàng đầu nếu bạn yêu thích hệ sinh thái Apple
Nếu bạn đang sử dụng iPhone, Mac và muốn tạo ra những ứng dụng mượt mà cho iOS, Swift là câu trả lời.
Ưu điểm cho học sinh: Swift được Apple thiết kế với cú pháp rất gần với tiếng Anh tự nhiên, cực kỳ trong sáng và dễ đọc. Apple còn cung cấp ứng dụng “Swift Playgrounds” giúp học sinh học lập trình thông qua việc giải đố và chơi game.
Tính thực tế: Bạn sẽ học được cách tối ưu hóa hiệu suất tốt nhất (Native) và làm quen với tiêu chuẩn thiết kế khắt khe của Apple.
Rào cản: Bạn bắt buộc phải có máy tính cài hệ điều hành macOS (như MacBook hoặc Mac mini).
Kotlin: Cánh cửa hiện đại bước vào thế giới Android
Kotlin hiện là ngôn ngữ chính thức được Google khuyến khích để phát triển ứng dụng Android, thay thế cho Java đã cũ kỹ và phức tạp.
Tại sao nên chọn? Kotlin khắc phục được hầu hết các nhược điểm của các ngôn ngữ cũ, giúp bạn viết code ngắn gọn hơn, ít lỗi hơn.
Hệ sinh thái: Android chiếm thị phần lớn nhất toàn cầu, vì vậy tài liệu học tập và các dự án mẫu trên mạng cực kỳ phong phú. Bạn có thể lập trình trên bất kỳ máy tính nào (Windows, Mac, Linux).
Lập trình Android bằng Kotlin
Flutter (Dart) – Xu hướng của tương lai
Mặc dù Dart là ngôn ngữ, nhưng Flutter (Framework của Google) mới là thứ bạn thực sự làm việc cùng. Đây là lựa chọn “kinh tế” nhất cho học sinh.
Trải nghiệm thú vị: Tính năng Hot Reload cho phép bạn thấy thay đổi trên màn hình điện thoại ngay lập tức sau khi sửa code – một yếu tố cực kỳ kích thích sự sáng tạo của học sinh.
Đa năng: Bạn chỉ cần học một ngôn ngữ Dart là có thể tạo ra ứng dụng chạy cả trên iPhone lẫn điện thoại Android. Điều này giúp bạn nhân đôi cơ hội tiếp cận người dùng.
Giải đáp thắc mắc (FAQ) về việc học lập trình Mobile cho học sinh
Học sinh không giỏi Toán có học lập trình Mobile App được không?
Hoàn toàn được. Lập trình Mobile thiên về tư duy logic, khả năng sắp xếp quy trình và sự sáng tạo trong trải nghiệm người dùng hơn là giải các phương trình phức tạp. Nếu bạn có thể suy nghĩ một vấn đề một cách rành mạch, bạn có thể lập trình.
Cần cấu hình máy tính như thế nào để bắt đầu học?
Để học tập mượt mà, bạn nên có máy tính với cấu hình tối thiểu:
RAM: 8GB (Khuyến khích 16GB nếu dùng Android Studio hoặc giả lập).
CPU: Core i5 hoặc Apple M1 trở lên.
Ổ cứng: SSD là bắt buộc (trống ít nhất 50GB) để quá trình biên dịch code không bị treo.
Nên học lập trình Web hay Mobile App trước?
Nếu bạn thích sự trực quan và muốn tạo ra sản phẩm cầm nắm được ngay trên tay, hãy chọn Mobile App. Tuy nhiên, nếu bạn muốn làm quen với cấu trúc mã nguồn một cách nhanh nhất, học cơ bản về Web (HTML/CSS) cũng là một bước đệm tốt.
Học bao lâu thì có thể tự làm được một ứng dụng đơn giản?
Với lộ trình tập trung và sự hỗ trợ của các Framework hiện đại như Flutter, một bạn học sinh có thể tạo ra ứng dụng đầu tiên (như App ghi chú, App dự báo thời tiết) sau khoảng 3 đến 6 tháng học tập bài bản.
Có cần phải mua iPhone để học lập trình iOS không?
Không nhất thiết. Bạn có thể sử dụng Simulator (trình giả lập) trên máy Mac để kiểm tra ứng dụng. Tuy nhiên, khi muốn phát hành lên App Store hoặc kiểm tra các tính năng như Camera, cảm biến, việc có một thiết bị thật sẽ tốt hơn.
Em nên học ngôn ngữ nào để dễ xin việc thực tập sau này?
Hiện tại, React Native và Flutter đang có nhu cầu tuyển dụng rất lớn tại các công ty Startup. Trong khi đó, Swift và Kotlin lại là “tấm vé vàng” để bước chân vào các tập đoàn công nghệ lớn hoặc ngân hàng.
Em có thể học lập trình Mobile App thông qua điện thoại không?
Điện thoại chỉ nên dùng để xem tài liệu hoặc học các khái niệm cơ bản qua app (như SoloLearn, Mimo). Để thực sự viết code và xây dựng ứng dụng, bạn bắt buộc phải sử dụng máy tính.
Tiếng Anh của em không tốt có học được không?
Bạn không cần giỏi tiếng Anh giao tiếp, nhưng cần làm quen với tiếng Anh chuyên ngành. Đừng lo, hầu hết các từ khóa lập trình đều rất ngắn gọn và sẽ trở thành thói quen sau vài tuần luyện tập.
Em nên tự học trên YouTube hay đăng ký khóa học?
YouTube là nguồn tài nguyên khổng lồ nhưng dễ gây loãng thông tin. Đối với học sinh, một khóa học có lộ trình bài bản hoặc có người hướng dẫn (Mentor) sẽ giúp bạn đi đúng hướng, tránh bị nản và xây dựng được nền tảng tư duy vững chắc hơn.
Mỗi một ngôn ngữ lập trình app mobile đều có ưu và nhược điểm. Vì vậy nó còn tùy thuộc vào doanh nghiệp, mục tiêu của bạn. Loại ứng dụng bạn muốn xây dựng là gì? Ứng dụng đó cần những gì? Bạn muốn phát triển nó một lần hay nhiều lần? Bạn muốn xây dựng ứng dụng di động cho nhiều nền tảng khác nhau hay chỉ duy nhất hoạt động trên một hệ điều hành?…Tất cả những điều này sẽ quyết định loại ngôn ngữ lập trình nào là phù hợp với bạn.
0 Lời bình