Đứng trước ngưỡng cửa Đại học, hầu hết các bạn học sinh đều được bảo rằng, cứ lựa chọn một ngành mà mình thích, đam mê. Một số ít khác lại được khuyên không nên theo đam mê mà phải lựa chọn một ngành phù hợp nhất, có tương lai nhất. Vậy chính xác đam mê là gì? Tại sao có những bạn trẻ mất mấy năm thanh xuân cũng không tìm ra? Và làm thế nào để cân bằng giữa chọn ngành học và đam mê, sở thích?
Nội dung
1. Đam mê là gì?
Theo lý thuyết, “Đam mê” là cảm giác mong muốn, khát khao có được ai đó hay làm được gì đó, bị hấp dẫn bởi một sự vật, sự việc. Cụm từ đam mê, trong quá khứ, thường thấy trong việc miêu tả tình yêu và dục vọng, cùng với “ham muốn”. Tại thời điểm hiện tại, từ đam mê được dùng chủ yếu vào việc diễn tả một sự khao khát trong sự nghiệp.
Nhưng sự khao khát này còn đi kèm một số tiêu chí:
- Năng khiếu: Một sở thích không có khả năng thực hiện thì không được gọi là “Đam mê” vì nó sẽ chẳng đi đến đâu cả. Đam mê là điều mà bạn phải có khả năng vừa đủ để rèn luyện, học hỏi và theo đuổi dài lâu. Chẳng hạn như bạn yêu thích ca hát nhưng không có giọng hát dễ nghe thì âm nhạc không phải là đam mê của bạn mà chỉ đơn giản là sở thích.
- Sự kiên trì: Nếu sự yêu thích đó của bạn chỉ kéo dài trong vài tuần, vài tháng, hay có khi chỉ là vài ngày, thì hãy từ bỏ và tìm cho một lĩnh vực khác. Đam mê phải vượt qua sự thử thách của thời gian, tức là hãy nghĩ xa hơn một chút rằng sau 10 năm, 20 năm hay thậm chí là 50 năm bạn có muốn tiếp tục làm công việc đó không.
- Sự dấn thân: Khi thật sự đam mê, bạn sẽ không ngần ngại chấp nhận rủi ro để tiến bước tìm tòi, học hỏi và thậm chí chấp nhận thất bại để có thể tiếp cận với điều mình mong muốn.
Rất nhiều bạn trẻ luôn tự đẩy mình vào trong một vòng luẩn quẩn. Cho rằng mình đam mê công việc này, dành nhiều thời gian cho nó. Qua một thời gian ngắn, lại dần không cảm thấy thích nữa. Rồi đến một ngày bạn quay đầu nhìn lại, thanh xuân cứ thế trôi qua mà vẫn chưa tìm thấy đam mê của bản thân.
2. Các bước tìm hiểu đam mê của bản thân
Vậy làm thế nào để tìm ra đam mê của bản thân một cách nhanh nhất?
Bước 1: Xác định năng khiếu nổi trội
Bước này thật ra có nhiều khả năng chúng ta đã xác định ngay từ khi còn nhỏ. Viết lách, vẽ vời, ca hát, nhảy, tư duy phản biện, ăn nói trước đám đông, giải quyết vấn đề,… Tất cả đều có thể. Bạn không cần phải đạt điểm cao hay đứng nhất lớp trong từng bộ môn để có được câu trả lời mà chỉ cần xác định đâu là kỹ năng bạn cảm thấy tự tin nhất so với các lựa chọn khác. Hãy tự quan sát bản thân và đưa ra câu trả lời cho mình.
Bước 2: Lựa chọn lĩnh vực
Sau khi xác định được kỹ năng nổi bật, bạn hãy bắt đầu tìm hiểu và lập ra một danh sách các lĩnh vực mà kỹ năng đó đóng vai trò quan trọng.
Ví dụ như bạn thấy mình có năng khiếu viết lách thì sẽ có các ngành nghề sau coi trọng kỹ năng viết như báo chí, marketing, communications, biên kịch, biên phiên dịch,… Mặc dù các lĩnh vực này đều coi trọng khả năng “múa bút” nhưng mỗi ngành nghề sẽ có yêu cầu khác nhau về phong cách, định hướng và định dạng nên bạn cần tra cứu thêm để lựa chọn được con đường phù hợp. Chẳng hạn như nếu bạn yêu thích phim ảnh thì có thể cân nhắc trở thành biên kịch hoặc theo đuổi lĩnh vực marketing chuyên về mảng sản xuất video quảng cáo.
Bước 3: Sẵn sàng trải nghiệm
Tất cả những bước trên hầu hết chúng ta đều dựa vào suy đoán, hay còn gọi là “giác quan thứ 6” của bản thân. Để xác định cho mình một lĩnh vực, công việc phù hợp nhất thì không còn cách nào khác ngoài tự mình trải nghiệm.
Mỗi người sẽ có một cách dấn thân khác nhau. Có bạn thì chọn trải nghiệm lúc còn học cấp ba bằng cách tham gia câu lạc bộ hoặc tham dự các cuộc thi liên quan. Có người chọn dấn thân bằng cách đăng ký học ngành tiềm năng trong 4 năm và đây cũng là lựa chọn phổ biến nhất vì ai cũng phải trải qua quyết định chọn ngành. Và có bạn sẽ dành 5 năm sau khi tốt nghiệp để thử thách bản thân với con đường mình theo đuổi. Sau một thời gian thử nghiệm và trải qua không ít thử thách, bạn chắc chắn sẽ có câu trả lời cuối cùng về đam mê của mình.
Bước 4: Sai thì sao? Chọn lại!
Không phải ai cũng may mắn tìm thấy đam mê của mình từ những năm còn trẻ. Vậy nên đừng tự dằn vặt bản thân nếu sau một thời gian mới nhận ra con đường mình đang đi thực sự không phù hợp. Con đường nào cũng sẽ đem lại cho bạn những trải nghiệm khác nhau, và hãy tin rằng, chúng sẽ có ích vào một ngày nào đó.
Đam mê nào cũng sẽ có khó khăn, vất vả nên nếu bạn không thể chấp nhận những thử thách của ngành nghề nào đó thì hãy chọn hướng đi khác mà bạn sẵn sàng đương đầu hơn. Bạn không nhất thiết phải thay đổi định hướng 180 độ mà có thể điều chỉnh lại lĩnh vực phù hợp hơn ở bước trước. Cuối cùng thì chỉ có bạn mới biết được đâu là đam mê của mình và không bao giờ quá muộn để xác định điều đó.
3. Một số gợi ý giúp bạn lựa chọn ngành học
Sẽ ra sao nếu bạn phải đối mặt với một lĩnh vực không có tí thích thú nào trong 4 năm Đại học? Chán, nản, không có kiên trì? Để rồi sau đó, bạn cũng sẽ nghĩ đến một trường hợp là chuyển ngành hay làm trái ngành khi bước chân ra đời.
Sẽ ra sao nếu bạn lựa chọn một ngành học mà bản thân thực sự đam mê nhưng đang là một lĩnh vực có khả năng “đi xuống”, hay không có nhiều cơ hội cho bạn làm việc?
Như bạn thấy đấy! Chúng ta không thể nghiêng hoàn toàn về một bên được, hãy biết cân bằng giữa đam mê, sở thích của bản thân và cơ hội làm việc trong tương lai. Dĩ nhiên, không phải ai cũng may mắn chọn đúng ngay từ đầu con đường. Như phần trên đã nói, mạnh dạn thay đổi, đi lại nếu con đường đó không còn phù hợp với bạn nữa. Hiện tại, hầu hết các trường Đại học đều tạo điều kiện cho bạn được chuyển ngành nên đừng quá lo lắng nha!
Hoặc trước khi lựa chọn, hãy thử tham khảo, hỏi thăm các anh chị khóa trên, tham gia những buổi workshop, webinar chia sẻ, định hướng. Những diễn giả sẽ đưa cho bạn rất nhiều kiến thức thực tế đấy!
Chúc bạn thành công trong tương lai sắp tới nhé!
Tham khảo EM CHỌN NGHỀ GÌ TRONG TƯƠNG LAI? CÓ NÊN CHỌN THỨ MÌNH ĐAM MÊ?
0 Lời bình