Trẻ em nên học ngôn ngữ lập trình nào hiện nay 

Với sự phát triển không ngừng của công nghệ thông tin, việc giúp trẻ em tiếp cận và học ngôn ngữ lập trình không chỉ mang lại lợi ích hiện tại mà còn là đầu đề quan trọng cho tương lai. Tuy nhiên, việc lựa chọn ngôn ngữ lập trình phù hợp cho trẻ em cũng là một vấn đề đáng xem xét. Vậy, trẻ em nên học ngôn ngữ lập trình nào?

Ngôn ngữ lập trình là gì?

Ngôn ngữ lập trình là một phương tiện để con người giao tiếp với máy tính và đưa ra các chỉ thị, lệnh để máy tính thực hiện các tác vụ cụ thể. Nó được sử dụng để viết các chương trình và ứng dụng, từ các ứng dụng di động đến phần mềm máy tính và hệ thống điều khiển.

Mỗi ngôn ngữ lập trình có cú pháp và cấu trúc riêng, và nó được biên dịch hoặc thông dịch thành mã máy để máy tính hiểu và thực thi. Mỗi ngôn ngữ lập trình thường có các quy tắc và quy ước để đảm bảo tính chính xác và logic của các lệnh được viết bằng ngôn ngữ đó.

Học lập trình ở trẻ em thì khó hay dễ?

Việc học ngôn ngữ lập trình có thể được coi là dễ hay khó phụ thuộc vào khả năng và sở thích của từng em:

• Một số trẻ em có khả năng tự học và thích khám phá
• Một số em có thể cần sự hướng dẫn và hỗ trợ từ người lớn. 

Những lợi ích khi học ngôn ngữ lập trình ngay từ nhỏ

Làm quen với một ngôn ngữ lập trình trong giai đoạn trẻ em mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho sự phát triển của chúng, bao gồm:

• Phát triển tư duy
• Xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai
• Học thêm một ngôn ngữ
• Tự tin giải quyết vấn đề
• Kích thích sự sáng tạo

Việc làm quen với ngôn ngữ lập trình đơn giản mang lại nhiều lợi ích trí tuệ quan trọng cho trẻ em, tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện và khám phá tiềm năng của chúng. Khi đó sẽ có cái nhìn bao quát về hiểu vấn đề “ trẻ em nên học ngôn ngữ lập trình nào?” 

Những ngôn ngữ lập trình phù hợp với trẻ nhỏ mà ba mẹ nên biết

Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, việc học lập trình đã trở thành một kỹ năng quan trọng trong thế giới hiện đại. Điều đặc biệt là học lập trình từ khi còn nhỏ có thể giúp trẻ phát triển tư duy logic, khả năng sáng tạo và giải quyết vấn đề. Nếu bạn là một bậc phụ huynh quan tâm đến việc giúp con cái khám phá lập trình, dưới đây là những ngôn ngữ lập trình phù hợp với trẻ nhỏ mà bạn nên biết.

Nên học ngôn ngữ lập trình nào hiện nay cho trẻ em?

Lập trình Scratch – sự lựa chọn lý tưởng 

Scratch là một ngôn ngữ lập trình dành cho trẻ em, cho phép họ tạo ra các hình động đáng yêu và các câu chuyện tương tác trong nhiều lĩnh vực khác nhau: 

• Với Scratch, trẻ em không chỉ phát triển tư duy mà còn khám phá và phát huy những năng khiếu sáng tạo tiềm ẩn trong mình.
• Scratch cũng là một ngôn ngữ lập trình trực tuyến và miễn phí cho trẻ em.

• Scratch cũng cung cấp cơ hội cho trẻ em chia sẻ các tác phẩm tự tạo và tham gia vào cộng đồng trực tuyến. 

Ngôn ngữ Python – sự hiệu quả bất ngờ 

Python là một ngôn ngữ lập trình thông dịch, dễ học và dễ sử dụng, là một lựa chọn phổ biến cho trẻ em khi học lập trình.

• Cú pháp đơn giản: Python có cú pháp rõ ràng và dễ đọc, với việc sử dụng các từ khóa và ngữ cảnh để định dạng code. 
• Dễ đọc và ghi: Python có một cú pháp gần gũi với ngôn ngữ tự nhiên, với việc sử dụng khoảng trống và thụt đầu dòng (indentation) để định dạng code.
• Thư viện phong phú: Python có một cộng đồng phát triển lớn, điều này dẫn đến sự phong phú của các thư viện và framework hỗ trợ. 
• Python hỗ trợ lập trình hướng đối tượng, một khái niệm quan trọng trong lập trình. Việc học lập trình hướng đối tượng giúp trẻ em hiểu về các khái niệm như lớp, đối tượng, phương thức và kế thừa, giúp xây dựng code có cấu trúc và tái sử dụng.
• Python có rất nhiều tài liệu học trực tuyến, sách giáo trình và video hướng dẫn dành cho trẻ em. 

Lập trình Python cũng là ngôn ngữ được các nhà khoa học lựa chọn Đặc biệt, nếu như trẻ có đam mê và năng lực lập trình tốt thì ngôn ngữ Python sẽ giúp con có được một nền tảng vững chắc cho công việc lập trình viên của mình sau này. 

Ngôn ngữ lập trình Tynker

Tynker không chỉ được đánh giá là một phần mềm lập trình game cho trẻ em mà còn có lộ trình rõ ràng giúp trẻ dần dần tiếp cận với các câu lệnh (code) phức tạp:

• Ban đầu, trẻ em sẽ làm quen với lập trình bằng cách sử dụng hình khối (Blocks). Các khối này chứa các câu lệnh được màu sắc đa dạng, giúp trẻ em hiểu rõ hơn về thế giới lập trình. 
• Sau đó, trẻ sẽ chuyển sang viết code. Với Tynker, trẻ em có thể học và chơi một cách thoải mái, sáng tạo.

Ngôn ngữ lập trình Lua 

Lua là một ngôn ngữ lập trình kịch bản (scripting language) nhỏ gọn và dễ học. Lua được thiết kế để dễ dùng nhưng cung cấp tính năng mạnh mẽ, và nó đã được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng như trò chơi điện tử, phát triển web, và nhúng.

• Đơn giản và dễ học: Lua có cú pháp đơn giản và rõ ràng, với một số quy tắc cú pháp cơ bản và ít từ khóa. 
• Lua được thiết kế để nhẹ nhàng và tối ưu, với kích thước nhỏ và hiệu suất tốt. Ngôn ngữ này tốn ít tài nguyên hệ thống và có thể chạy nhanh trên các thiết bị có tài nguyên hạn chế.
• Mạnh mẽ và linh hoạt
• Lua có khả năng tích hợp vào các ứng dụng khác thông qua việc nhúng nó như một ngôn ngữ kịch bản. 
• Hỗ trợ đa nền tảng: Lua được hỗ trợ trên nhiều nền tảng, bao gồm Windows, macOS, Linux, Android và iOS. 

Với những đặc điểm trên, Lua thường được sử dụng trong phát triển trò chơi điện tử, đặc biệt là trong các game đòi hỏi hiệu suất cao và cần tương tác động cao. Ngoài ra, Lua cũng được sử dụng trong các dự án phát triển web, phát triển ứng dụng di động, tự động hóa và nhiều lĩnh vực khác.

Ngôn ngữ Swift 

• Swift là một ngôn ngữ lập trình phát triển bởi Apple dành cho việc xây dựng ứng dụng trên nền tảng iOS, macOS, watchOS và tvOS. 
• Ngôn ngữ này có xu hướng hướng đến mọi đối tượng, từ người mới bắt đầu đến những lập trình viên kinh nghiệm. 
• Swift được thiết kế dựa trên nhiều ý tưởng từ các ngôn ngữ lập trình khác như Objective-C, Rust, Haskell, Ruby, Python, C# và CLU.
• Nó có ưu điểm là an toàn và tốc độ xử lý nhanh. 
• Swift kết hợp tốt giữa tư duy lập trình hiện đại với các khả năng kỹ thuật đa dạng của hệ sinh thái Apple.

Tham khảo: Tổng hợp 7 phần mềm lập trình cho học sinh trung học cơ sở

Tại sao phải lựa chọn ngôn ngữ lập trình phù hợp với độ tuổi?

Trong việc hướng dẫn trẻ em nên học ngôn ngữ lập trình nào, nên tập trung vào các ngôn ngữ phổ biến. Theo đó là độ phù hợp của ngôn ngữ lập trình với độ tuổi của trẻ sẽ giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho cả phụ huynh và trẻ.

• Đối với trẻ em từ 5 đến 6 tuổi, khi trẻ còn nhỏ và đang tìm hiểu thế giới xung quanh, có thể bắt đầu với việc học ngôn ngữ lập trình robot bằng cách sử dụng các đồ chơi điều khiển. Chẳng hạn như robot hoặc ô tô có các nút điều khiển đơn giản như trái, phải, trên, dưới.

• Đối với trẻ từ 7 đến 18 tuổi, các ngôn ngữ lập trình đơn giản, trực quan và thú vị là cần thiết. Các ngôn ngữ như Scratch, Python… rất phù hợp vì chúng cung cấp các khái niệm cơ bản một cách dễ dàng tiếp thu. 

Trẻ em có nên học nhiều ngôn ngữ lập trình cùng một lúc hay không?

Trẻ em có thể học nhiều ngôn ngữ lập trình cùng một lúc. Tuy nhiên, cần lưu ý một số yếu tố quan trọng:

• Đối với trẻ em, quan trọng nhất là hiểu rõ các khái niệm cơ bản của lập trình. Các bạn nên bắt đầu bằng một ngôn ngữ lập trình cơ bản như Scratch để làm quen với cách thức hoạt động và logic lập trình.
• Tự tin và kiên nhẫn
• Tương thích với khả năng và sở thích
• Thay vì học nhiều ngôn ngữ lập trình một cách cơ bản, trẻ em nên ưu tiên sự sâu rộng trong một ngôn ngữ. Hiểu rõ và vận dụng thành thạo một ngôn ngữ lập trình có thể giúp trẻ phát triển các kỹ năng lập trình và tư duy logic một cách mạnh mẽ.

Tóm lại, trẻ em có thể học nhiều ngôn ngữ lập trình cùng một lúc. Nhưng cần lựa chọn một ngôn ngữ lập trình cơ bản để bắt đầu và tập trung vào sự phát triển sâu rộng của một ngôn ngữ trước khi chuyển sang ngôn ngữ khác. 

Ba mẹ nên làm gì để có thể giúp bé học ngôn ngữ lập trình tốt hơn?

Cách học lập trình ở trẻ em

Để giúp trẻ em học ngôn ngữ lập trình tốt hơn, ba mẹ có thể áp dụng những phương pháp sau:

• Trao đổi và chia sẻ.
• Hãy tìm cho con các khóa học ngôn ngữ lập trình phù hợp với độ tuổi và sở thích của con. 
• Hãy khuyến khích trẻ tự khám phá và học ngôn ngữ lập trình theo tốc độ của mình. 
• Hãy tìm kiếm các môi trường học lập trình chất lượng và phù hợp với nhu cầu và mong muốn của con. 

Tổng kết lại, bằng cách thực hiện những phương pháp trên, ba mẹ sẽ giúp trẻ em hiểu rõ hơn về ngôn ngữ lập trình. Lúc đó sẽ tạo ra một môi trường học tập tốt để trẻ phát triển tư duy logic và sáng tạo. Đặc biệt sẽ hiểu được rằng trẻ em nên học ngôn ngữ lập trình nào để cho phù hợp. 

Kết luận

Như vậy mỗi ngôn ngữ lập trình đều sẽ mang lại những lợi ích và cơ hội riêng. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là trẻ em có được cơ hội tiếp cận với lập trình và phát triển các kỹ năng tư duy sáng tạo và logic. Và đặc biệt xem xét khả năng hiện tại của con để lựa chọn ngôn ngữ lập trình phù hợp cho con. Mình hiểu được rằng chỉ với những chia sẻ trên đây có lẽ sẽ chưa thể giúp bạn chọn lựa được ngay một ngôn ngữ lập trình cụ thể nào cho con được. Có thể cũng chưa có câu trả lời rõ ràng cho thắc mắc liệu nên học ngôn ngữ lập trình nào hiện nay. Thú thật thì cũng tuỳ thực tế năng lực và mong muốn của mỗi đứa trẻ khác nhau mà có những lựa chọn khác nhau. Vì vậy bạn có thể liên hệ trực tiếp với CodeGym Đà Nẵng để được đội ngũ chuyên môn tư vấn cụ thể hơn nhé. Bạn có thể để lại câu hỏi thông qua nút chat messenger ở góc bên phải dưới góc màn hình.