Trên đời này hiếm có người nào may mắn được Chúa trao cho đặc quyền có thể làm được công việc mình đam mê mà vẫn kiếm được tiền. Tôi cảm thấy rất biết ơn.
-Frederick Brooks, The Mythical Man-Month
Bối cảnh
Bạn được thuê “chỉ” để làm một nhà phát triển phần mềm.
Vấn đề
Bạn làm việc trong một môi trường bóp nghẹt đam mê với nghề của bạn.
Giải pháp
Thực hiện các biện pháp để bảo vệ và nuôi lớn niềm đam mê của bạn cho nghề thủ công phần mềm.
Để trở thành thợ bạn, bạn sẽ cần phải có một niềm đam mê cho nghề thủ công phần mềm. Thật không may, công việc hàng ngày của bạn thường làm giảm đi niềm đam mê đó. Bạn có thể phải nản lòng với hệ thống cấp bậc của công ty, những giai đoạn nước rút của dự án, đối mặt với sự lạm dụng từ các nhà quản lý, hay những chỉ trích từ đồng nghiệp. Thật khó cho niềm đam mê của bạn khi phải tiếp xúc với những điều kiện khó khăn như vậy, nhưng có một số cách cơ bản mà bạn có thể dùng để duy trì nó.
Làm những việc bạn yêu thích. Tìm thứ gì đó ở nơi làm việc mà bạn quan tâm, xác định nó là thứ bạn thích và dốc hết lòng làm việc đó. Nếu bạn không thể dành đủ thời gian trong ngày cho hoạt động này, hãy cân nhắc việc đặt thêm thời gian. Nếu điều này không khả thi, hãy dành thời gian ngoài giờ làm việc để xây dựng một số trò chơi lắp ghép.
Trong một bài trình bày tại Hội nghị Open Source của O’Reilly năm 2004 với tên Great Hacker, Paul Graham đã nói, “Chìa khóa để trở thành một tin tặc tuyệt vời có thể là được làm những việc mà bạn yêu thích… Để làm một điều gì đó tốt, thì bạn phải yêu việc đó. Vì vậy, nếu như bạn có thể duy trì việc làm tin tặc là việc mà bạn yêu thích, thì có khả năng bạn sẽ làm tốt nó.”
Tìm những người bạn cùng chí hướng. Tham gia vào nhóm người dùng địa phương quan tâm đến những điều bạn muốn tìm hiểu thêm. Bắt đầu một trang web và đọc các trang blog mà bạn quan tâm. Tham gia các diễn đàn trực tuyến, các danh sách email và chia sẻ những gì bạn học được. Lập một nhóm nghiên cứu dựa trên mô hình Knowledge Hydrant từ bài báo “Một mô hình ngôn ngữ mẫu cho các nhóm nghiên cứu” của Joshua Kerievsky[1].
Nghiên cứu các tác phẩm kinh điển. Đắm mình trong một số tài liệu tuyệt vời trong lĩnh vực của chúng ta, thứ có thể giúp bạn vượt qua những thời điểm khó khăn khi bạn đang có nguy cơ mất đi niềm đang mê. Những cuốn sách bất hủ này có thể mở ra trước mắt bạn một thế giới khác, một thế giới nơi mọi thứ có thể trở nên tốt đẹp hơn.
Vẽ tấm bản đồ riêng. Có những lúc nhu cầu, mục tiêu và khát vọng của bạn mâu thuẫn với con đường sự nghiệp mà nhà tuyển dụng của bạn đưa ra. Chuyển tới một tổ chức có con đường sự nghiệp đồng nhất với con đường của bạn có thể bảo vệ niềm đam mê của bạn.
Các giai đoạn nước rút dự án có lẽ là thứ khó khăn nhất trong số những môi trường bất lợi. Thật khó để tưởng tượng làm thế nào bạn có thể bảo vệ niềm đam mê của mình, chưa nói đến việc có thể phát triển được nó, trong những giai đoạn nước rút. Chúng làm cạn kiệt thời gian và năng lượng của bạn, ngăn cản bạn thực hiện bất kỳ hành động đáng kể nào để bảo vệ niềm đam mê, bởi còn những vấn đề quan trọng hơn như sức khoẻ cá nhân và mối quan hệ căng thẳng ở gia đình cần bạn để mắt tới. Chuyện những giai đoạn nước rút khiến lập trình viên nảy sinh tâm lý mình là anh hùng diễn ra phổ biến ở nhiều tổ chức phát triển phần mềm. Những người đi trên con đường dài không phải là những người anh hùng chạy nước rút trong một vài năm và rồi bị đốt cháy hoàn toàn – họ là những người di chuyển với tốc độ bền vững trong nhiều thập kỷ.
Để nuôi lớn niềm đam mê, hãy đặt ra ranh giới rõ ràng để xác định kiểu môi trường mà bạn sẵn sàng làm việc. Điều này có thể sẽ là bạn rời khỏi nơi làm việc trong khi những người còn lại trong nhóm vẫn đang làm thêm giờ, rằng bạn ra khỏi một cuộc họp khi nó chỉ còn đầy những tiếng lăng mạ, rằng bạn dẫn dắt một cuộc trò chuyện thô lỗ hướng tới những chủ đề tích cực và mang tính xây dựng, hoặc bạn từ chối chấp nhận những dòng mã không đáp ứng tiêu chuẩn tối thiểu của bạn. Mặc dù kết quả có thể là bạn được tăng lương, thăng chức, trở nên danh tiếng, hoặc được nhiều người ngưỡng mộ. Nhưng những ranh giới này là cần thiết nếu bạn chuẩn bị thoát khỏi những nghịch cảnh khó khăn và giữ cho đam mê của bạn luôn mãnh liệt.
Vào cuối bài thuyết trình tại OSCON, Paul Graham nói: “Hãy cố gắng giữ sự tò mò và lòng ham hiểu biết về lập trình như bạn đã từng có ở tuổi 14. Nếu bạn đang lo lắng rằng công việc hiện tại của bạn đang dần hủy hoại bộ não mình, thì rất có khả năng đúng là vậy.”
Người lữ khách mà con đường chính dẫn đến sự tinh thông song hành cùng với sự nghiệp và sinh kế là những người may mắn; bởi những người khác phải đi tìm kiếm không gian và thời gian ngoài giờ làm việc để được làm những điều họ yêu thích – những điều mang lại sự tinh thông, nhưng lại không được trả tiền để trang trải cho cuộc sống.
-George Leonard, Mastery, tr. 133
Hành động
Trên đường đi làm, hãy chuẩn bị một danh sách gồm ba ý tưởng tích cực để nói về. Trong ngày, nếu cuộc trò chuyện bắt đầu làm hao mòn năng lượng của bạn, hãy hướng tới một trong ba chủ đề đó. Mục đích của việc này là để kiểm soát và tránh bị kéo xuống bởi những cuộc đối thoại tiêu cực xung quanh bạn. Trên đường về nhà, hãy xem lại mức độ thành công của việc này và suy nghĩ về những cách khác để cải thiện môi trường của bạn.
[1] http://www.industriallogic.com/papers/khdraft.pdf
Bài trước: [Học nghề] Động lực bền vững
0 Lời bình