GIT là một thuật ngữ quen thuộc trong lập trình, giúp hỗ trợ lập trình viên quản lý code và khôi phục dữ liệu, phiên bản trong quá trình làm việc. Ngoài ra, GIT còn có nhiều tính năng hữu ích mà không phải ai cũng biết. Để hiểu rõ hơn về GIT là gì và cách sử dụng GIT hiệu quả, mời bạn cùng CodeGym tìm hiểu qua bài viết!
1. GIT là gì?
GIT là một hệ thống quản lý các phiên bản phân tán (Distributed Version Control System – DVCS). Hiện nay, GIT là một hệ thống quản lý phiên bản phân tán phổ biến nhất mà hầu như lập trình viên nào cũng nên biết. GIT giúp cung cấp cho lập trình viên các kho lưu trữ riêng, nơi chứa toàn bộ lịch sử thay đổi.
GIT giúp cung cấp cho lập trình viên các kho lưu trữ riêng
2. Cách thức hoạt động của GIT
GIT là một VSC, tuy nhiên nó có nhiều điểm khác biệt so với các VSC thông thường. Cụ thể, cách đọc và lưu trữ dữ liệu của GIT có nhiều điểm nổi bật hơn. Nếu như các hệ thống lưu trữ thông tin thay đổi dựa trên file và lưu trữ dưới dạng danh sách, các file này thay đổi theo thời gian. Thì với GIT, nó coi các thông tin lưu trữ là một tập hơn snapshot – tập hợp toàn bộ ảnh chụp nội dung của file thông tin tại thời điểm.
=>>> Xem thêm bài viết: Freelancer IT là gì? Kỹ năng quan trọng để trở thành Freelancer IT
Khi lập trình viên đưa ra các lệnh, GIT có chức năng chụp lại thông tin ở thời điểm đó đồng thời tạo ra một snapshot. GIT chỉ lưu trữ file khi các tệp này có sự thay đổi. Nhờ đó, GIT không tốn nhiều thời gian trong việc xem xét thông tin, giải mã của phiên bản và hệ thống. Với cách lưu trữ này, GIT được ví như hệ thống gồm nhiều tệp nhỏ.
3. Lợi ích khi sử dụng GIT
Các dự án lập trình có nhiều lập trình viên làm việc cùng lúc. Sử dụng GIT giúp đảm bảo không có xung đột code giữa các lập trình viên. Thêm vào đó, các yêu cầu của dự án lớn thay đổi thường xuyên nên sử dụng GIT giúp các nhà phát triển dễ dàng revert và quay lại phiên bản cũ hơn của code.
Ngoài ra, một số dự án đang được chạy song song có liên quan đến cùng một cơ sở code. Trong trường hợp như vậy, khái niệm phân nhánh trong hệ thống quản lý văn bản phân tán là rất quan trọng. GIT mang đến nhiều lợi ích cho lập trình viên bởi:
- Dễ sử dụng, thao tác nhanh, gọn, lẹ và rất an toàn.
- Dễ dàng kết hợp các phân nhánh (branch), có thể giúp quy trình làm việc code theo nhóm đơn giản hơn rất nhiều.
- Chỉ cần clone mã nguồn từ kho chứa hoặc clone một phiên bản thay đổi nào đó từ kho chứa, hoặc một nhánh nào đó từ kho chứa là lập trình viên có thể làm việc ở mọi lúc mọi nơi.
- Deployment sản phẩm của lập trình viên một cách không thể nào dễ dàng hơn.
Lợi ích khi sử dụng GIT
4. Các lệnh GIT cơ bản lập trình viên cần nắm
GIT được chia thành nhiều lệnh, các lệnh này có thể từ đơn giản đến phức tạp. Trong đó, các lệnh GIT phổ biến nhất là:
- GIT config: thiết lập tên đăng nhập cũng như email kèm theo của lập trình viên trong main configuration file.
- GIT init: tạo ra một git repository trong một dự án mới hoặc dự án đã có sẵn.
- GIT clone: cho phép lập trình viên Copy 1 git repository từ kho lưu trữ từ xa.
- GIT status: dùng khi lập trình viên cần check trạng thái của các file đã sửa đổi.
- GIT add: được sử dụng khi lập trình viên cần đổi Stage hoặc index.
- GIT commit: giúp GIT lưu lại một ảnh chụp màn hình/snapshot khi có thay đổi trong thư mục.
- GIT push/git pull: thay đổi tới các kho dữ liệu remote.
- GIT branch: giúp lập trình viên liệt kê chi tiết các nhánh trong hệ thống.
- GIT checkout: lập trình viên có thể dùng code để chuyển sang một nhánh khác.
- GIT stash: lưu các thay đổi khi lập trình viên không muốn commit tại thời điểm đó.
- GIT merge: dùng để nối hai nhánh với nhau.
- GIT reset: loại bỏ tệp tin đã đưa vào mục Staging Area.
- GIT remote: giúp kiểm tra và thêm các kho lưu trữ trực tuyến.
- GIT add: Thêm một lệnh, tệp tin.
5. Một số các thuật ngữ quan trọng liên quan đến GIT
GIT sử dụng nhiều thuật ngữ khác nhau, lập trình viên nên nắm rõ về các loại thuật ngữ này để sử dụng GIT hiệu quả nhất. Một số thuật ngữ quan trọng liên quan đến GIT có thể kể đến như:
5.1. Branch
Branch là các nhánh trong GIT, tương ứng với phiên bản cụ thể trong kho lưu trữ. Branch giúp lập trình viên dễ dàng truy cập cũng như theo dõi các thay đổi của các phiên bản. Từ đó, lập trình viên dễ dàng thử nghiệm và lựa chọn sử dụng phiên bản phù hợp.
5.2. Commit
Hiểu một cách đơn giản, commit là thuật ngữ thể hiện một thời điểm cụ thể trong lịch sử thực hiện code của lập trình viên. Các dự án sẽ có nhiều thời điểm cụ thể trong lịch sử nên sẽ có nhiều code. Khi sử dụng git, lập trình viên có thể dùng lệnh commit kết hợp với lệnh git add để kiểm tra các thay đổi và lưu trữ trong local repository.
Commit trong GIT
5.3. Check out
Checkout là thuật ngữ cũng là lệnh trong GIT để chuyển giữa các nhánh hay còn gọi là các branch. Chỉ cần nhập lệnh git checkout + tên Branch, lập trình viên đã có thể chuyển đến nhánh mong muốn. Đồng thời, lệnh check out cũng cho phép lập trình viên chuyển về branch (master Branch).
5.4. Fork
Fork là tiện ích các bản sao của một kho lưu trữ. Thông qua Fork giúp lập trình viên có thể thử nghiệm các thay đổi. Nhờ việc sử dụng trên bản sao nên lập trình viên có thể thoải mái thay đổi mà không lo ảnh hưởng tới các dự án chính.
5.5. Fetch
Sử dụng lệnh Fetch sẽ cho phép lập trình viên nạp và tải các bản sao trên hệ thống lưu trữ và tải các tệp nhánh về máy tính cá nhân. Bạn có thể sử dụng lệnh Fetch để lưu các thay đổi mới nhất vào kho lưu trữ. Fetch cho phép lập trình viên có thể lưu trữ nhiều nhánh trong cùng một thời điểm.
5.6. Head
Các nhánh trong GIT sẽ bao gồm các commit, đầu một nhánh commit gọi là Head. Một head sẽ tương ứng với một commit mới nhất trong hệ thống lưu trữ.
5.7. Index
Index là thuật ngữ được sử dụng khi lập trình viên thêm/xóa/thay đổi một file dữ liệu nào đó. Tuy nhiên, file dữ liệu này vẫn sẽ cần nằm trong thư mục cho đến khi lập trình viên sẵn sàng commit các thay đổi. Lập trình viên có thể phân biệt các thay đổi dựa vào màu sắc của commit. Các thay đổi có màu đỏ là chưa sẵn sàng, màu xanh tức là đã sẵn sàng để được thay đổi.
5.8. Master
Master trong GIT là gì? Đây là các nhánh chính trong kho lưu trữ của phần mềm GIT mà lập trình viên đang sử dụng. Nhánh master sẽ bao gồm các thay đổi và commit trong thời gian gần đây nhất.
5.9. Merge
Trong GIT, lập trình viên có thể dùng lệnh GIT Merge để bổ sung các thay đổi từ branch này sang branch khác. Người dùng chỉ cần dùng lệnh Merge và pull requests là đã có thể dễ dàng kéo các yêu cầu từ các nhánh khác nhau.
5.10. Origin
Origin là phiên bản mặc định của hệ thống lưu trữ, giúp liên lạc với nhánh chính. Vì thế, lập trình viên có thể dùng lệnh GIT push Origin master để thay đổi tới nhánh chính.
5.11. Pull
Hiểu một cách đơn giản, Pull là việc lập trình viên đề xuất các thay đổi mới cho Master Branch. Đây là tính năng phù hợp với các dự án cần làm việc nhóm. Người thực hiện có thể dùng tính năng Pull Request để yêu cầu người có nhiệm vụ thực hiện bảo trì kho lưu trữ để xem xét các thay đổi của hệ thống.
5.12. Push
Lệnh Push được sử dụng khi người lập trình cần cập nhật các branch từ xa. Đồng thời, GIT Push cũng được dùng cho những thay đổi mới nhất mà người sử dụng đã commit.
5.13. Rebase
Nếu muốn phân tích, di chuyển các commit, rebase sẽ là lệnh phù hợp. Bạn cũng có thể sử dụng lệnh GIT rebase để thoát khỏi commit hoặc hợp nhất 2 nhánh khác nhau.
5.14. Remote
Remote cũng là một kho lưu trữ. Tuy nhiên, đây là kho lưu trữ từ xa. Remote là một bản sao của một nhánh, có cấu trúc giao tiếp ngược dòng với nhánh gốc cũng như các nhánh khác có trong kho lưu trữ.
5.15. Repository
Repository là thuật ngữ thể hiện kho lưu trữ GIT với các tập của dự án. Trong kho lưu trữ Repository này có thể chứa các tags, branch và các commit.
5.16. Stash
Lệnh Stash cho phép lập trình viên có thể loại bỏ các thay đổi hiện có tại mục đang lựa chọn. Sau đó, lập trình viên có thể xóa các stashes. Trong trường hợp lập trình viên muốn tạm dừng hoạt động của mình trong thời gian ngắn, lệnh Stash sẽ là lựa chọn hữu ích dành cho lập trình viên.
5.17. Tags
Các tags ở GIT được sử dụng để theo dõi commit quan trọng trong hệ thống. Lập trình viên có thể sử dụng các tags này để chú thích commit, hỗ trợ việc tra cứu đối tượng nhanh chóng và đầy đủ hơn.
5.18. Upstream
Upstream là thuật ngữ để chơi nơi lập trình viên có thể push các thay đổi trong nhóm chính.
Trên đây là những thông tin tổng quan liên quan đến GIT là gì, các lệnh GIT và thuật ngữ liên quan. Hy vọng những thông tin này giúp bạn có thêm kiến thức trong công việc lập trình. Đừng quên tham gia khóa học lập trình cho người mới bắt đầu, người đã biết lập trình bài bản trong thời gian chỉ 4-6 tháng tại CodeGym để trở thành lập trình viên chuyên nghiệp. Liên hệ Hotline: 098 953 44 58 để biết thêm thông tin chi tiết!